เกรียงไกร ปริญญาพล http://www.kkppn.com

 

พระยาประจันตประเทศธานี 
( โง้นคำ  พรหมสาขา    สกลนคร )
 

 

 

              เกิดเมื่อวันอาทิตย์ที่ ๑๙  มกราคม  พ.ศ. ๒๓๘๒  ตรงกับรัชสมัยรัชกาลที่ ๓  พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว  แห่งบรมราชจักรีวงศ์  ณ  เขตตำบลธาตุเชิงชุมหรือเขตเทศบาลเมืองสกลนครในปัจจุบันนี้  ได้รับราชการมาตามลำดับจนถึง  พ.ศ. ๒๔๓๐  ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์และราชทินนามเป็น  “ พระยาประจันตประเทศธานีศรีสกลานุรักษ์ ”  ตำแหน่ง  เจ้าเมืองสกลนคร  ซึ่งราชทินนามคำว่า  “ ประจันตประเทศธานี ”  มีความหมายหรือแปลว่า  “ ผู้เป็นใหญ่ในชายแดน ”

 

 

เจ้าคุณจันต์ถวายรอยพระพุทธบาทจำลองครั้งที่ 2

   

           คติความเชื่อเกี่ยวกับรอยพระพุทธบาทนั้น  เชื่อกันว่ารอยพระพุทธบาทเป็นสัญลักษณ์อย่างหนึ่งของพระพุทธเจ้า   จะปรากฏตามสื่อสารมวลชนต่าง ๆ  เป็นระยะเสมอมาว่า    ได้มีการค้นพบรอยพระพุทธบาทในที่ต่างๆ   ทั้งที่เกิดจากธรรมชาติและมนุษย์สร้างขึ้นโดยวัสดุต่าง ๆ  แต่หลักใหญ่ๆ  ของการสร้างรอยพระพุทธบาทจำลองไว้ก็คงไม่พ้นไปจากความเชื่อของกลุ่มคนในชุมชนที่ต้องการจะแสดงถึงความศรัทธาในองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า    เพื่อเป็นสัญลักษณ์แทนพระพุทธเจ้า    และเป็นสิ่งที่ระลึกถึงพุทธองค์   และความเชื่อ
 

            ท่านเจ้าคุณจันต์   เป็นพุทธศาสนิกชนที่เลื่อมใสศรัทธาในพระพุทธศาสนาเป็นอย่างยิ่ง  ในขณะที่ท่านยังมีชีวิตอยู่นั่น  ได้สร้างบุญบารมีด้วยการสร้างวัดอุทิศถวายไว้ในบวรพุทธศาสนาถึง 6 วัด   และเมื่อ  พ.ศ. 2440   ได้สร้างรอยพระพุทธบาทจำลองถวายแด่องค์พระธาตุเชิงชุม  ณ วัดพระธาตุเชิงชุม จะปรากฏรายละเอียดในบทความท่านเจ้าคุณจันต์ (5)   และท่านเจ้าคุณจันต์(15)   หลายท่านเคยไปกราบนมัสการพระธาตุนารายณ์เจงเวง  ซึ่งตั้งอยู่ที่วัดพระธาตุนารายณ์เจงเวง  ใกล้เคียงสำนักงานขนส่งจังหวัดสกลนคร   เมื่อผ่านประตูวัดเข้าไปแล้ว    ด้านขวามือจะมีศาลาชั้นเดียว  ภายในมีพระพุทธรูปตั้งอยู่เป็นจำนวนมาก   มีเจดีย์บรรจุอัฐิหลวงปู่มั่น  นาโค  อดีตเจ้าอาวาส  ด้านข้างจะปรากฏรอยพระพุทธบาทจำลองวางอยู่บนแท่น  โดยรอยพระพุทธบาทจำลองนี้สร้างด้วยหินทราย   มีขนาดความกว้างวัดถึงขอบนอกประมาณ   50   เซนติเมตร    ความยาววัดถึงขอบนอกประมาณ  120  เซนติเมตร    ฝีมือช่างในการแกะสลักสวยงามพอควร

 

 

 

            ส่วนวงกลมภายในรอยพระพุทธบาท  คือ  ธรรมจักร   ปริศนาธรรม   เป็นเครื่อง หมายคำสอนของพุทธองค์หรืออาจมีนัยความหมายถึงล้อหมุนจากความเสื่อมไปหาความเจริญหรือจากกิเลสไปสู่ความหลุดพ้น   ผู้เขียนเข้าใจว่าอาจยังไม่มีท่านผู้ใดทราบว่ารอยพระพุทธบาทจำลองสร้างมาแต่เมื่อใด   ผู้ใดหรือคณะบุคคลใดเป็นผู้สร้าง  แท้จริงแล้วรอยพระพุทธบาทจำลองนี้   พระยาประจันตประเทศธานี  (โง่นคำ  พรหมสาขา ณ สกลนคร)  เจ้าเมืองสกลนคร  เป็นผู้สร้างและได้ถวายวัดพระธาตุนารายณ์เจงเวง   เป็นพุทธบูชาแด่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเมื่อปี  พ.ศ. ๒๔๔๗   (ร.ศ. ๑๒๒)  มีหลักฐานในบันทึกเหตุการณ์บ้านเมืองสกลนคร  ฉบับสำนักหลวงพิจารณ์อักษร  (เส  พรหมสาขา ณ สกลนคร)  หน้าที่  ๕๑  เดิมวางไว้ที่พื้นโดยมีหิน  2  ก้อนรองรับ  แต่เมื่อ  พ.ศ. ๒๕๓๙  พระครูศรีปริยัติวุฒิคุณ  เจ้าอาวาสรูปปัจจุบัน  ได้สร้างแท่นและนำรอยพระพุทธบาทจำลองประดิษฐานไว้ด้านบน   ผู้เขียนสันนิษฐานว่าหินทรายที่นำมาสลักเป็นรอยพระพุทธบาทจำลองนี้   น่าจะนำมาจากภูพานโดยช่างท้องถิ่นในเมืองสกลนครเป็นผู้แกะสลัก   ปริศนาเกี่ยวกับปูชนียวัตถุที่สำคัญของเมืองสกลนครที่สำคัญชิ้นนี้   ผู้เขียนเห็นว่าควรนำเสนอเปิดเผยต่อสังคม  เพื่อท่านที่เป็นบุตรหลานสืบสายสกุลของท่านเจ้าคุณจันต์   และผู้ที่สนใจทั่วไปควรรับทราบ    ผู้เขียนอายุยังน้อย    มีความรู้และความเข้าใจในพระพุทธศาสนาจำกัดมาก    การถ่ายทอดวิชาความรู้ในด้านพระพุทธศาสนาอาจไม่ดีพอ   ประกอบทั้งในโลกออนไลน์ผู้เขียนเห็นด้วยความเคารพว่าไม่ควรที่จะใช้ภาษาในทางวิชาการจนเกินไป
   

            ดังนั้นในบทนี้   ผู้เขียนจึงขอเรียนท่านทั้งหลาย  เพื่อโปรดทราบว่า   ท่านเจ้าคุณจันต์เป็นผู้สร้างรอยพระพุทธบาทจำลองถวายวัดพระธาตุนารายณ์เจงเวง  ท่านที่สนใจบทบาททางสังคมของท่านเจ้าคุณจันต์  โปรดติดตามตอนต่อ ๆ ไปนะครับ / ทยอยมาเรื่อย ๆ / ลึกและเข้มข้น  ที่นี่  เพียงที่เดียว ! 

 

 

                     อ้างอิง  : บันทึกเหตุการณ์บ้านเมืองสกลนคร  ฉบับสำนักหลวง
                                  พิจารณ์อักษร  ( เส  พรหมสาขา ณ สกลนคร )   
                                  หน้า ๕๑  
 (คลิกดูภาพประกอบ) 


 

 

(ขอได้รับความขอบคุณและปรารถนาดีจาก  www.kkppn.com)



Online: 1 Visits: 259,830 Today: 74 PageView/Month: 1,782